Budowa altany – przepisy. Ile od granicy? Jaki maksymalny rozmiar?
Budowa altany ogrodowej wiąże się z koniecznością dostosowania się do obowiązujących w tym zakresie przepisów. Dowiedz się, jaki maksymalny rozmiar może mieć altana i ile metrów od granicy można ją postawić. Sprawdź, o czym jeszcze trzeba koniecznie pamiętać!
Spis treści
Czym jest altana ogrodowa według prawa budowlanego?
Chociaż intuicyjnie wiemy, czym jest altana ogrodowa, planując jej budowę, warto wiedzieć, jak rozumiana jest przez prawo budowlane. Co ciekawe, nie określa ono wprost, jakie obiekty architektury ogrodowej należą do tej kategorii, natomiast dość precyzyjnie opisana jest ona przez regulamin Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców. Zgodnie z jego zapisami altana ogrodowa to wolno stojący budynek rekreacyjno-wypoczynkowy albo inny obiekt budowlany pełniący taką funkcję, który położony jest na terenie działki. Altana ogrodowa powinna być estetyczna i funkcjonalna. Regulamin określa też, jakie warunki należy spełnić, by móc postawić altanę ogrodową na terenie ROD oraz jakie powinna mieć ona wymiary (będziemy jednak szerzej o tym pisać na końcu artykułu).
Jakie obiekty małej architektury wobec tego uznawane są za altany ogrodowe przez prawo budowlane? Chociaż przepisy nie przedstawiają definicji wprost, możemy ją wywnioskować z orzecznictwa. Altana ogrodowa to więc niewielka budowla ogrodowa, najczęściej drewniana, o ażurowych ścianach, służąca do wypoczynku i ochrony przed deszczem i promieniami słonecznymi. To obiekt związany ściśle z użytkowaniem ogrodu, stanowiący jego gospodarcze i socjalne zaplecze. Prawo budowlane rozróżnia dwa typy altan. Pierwszy z nich to obiekt wolno stojący budowany na działkach, które nie znajdują się na terenie rodzinnych ogródków działkowych (ROD), natomiast drugi obejmuje obiekty położone na terenach działek ROD. Potocznie za altankę uznajemy niewielką konstrukcję zlokalizowaną w granicach działki, która stanowi miejsce codziennego odpoczynku i chroni użytkowników przed deszczem i słońcem.
Altana – ile od granicy działki i ogrodzenia?
Temat odległości altany ogrodowej od ogrodzenia zasługuje na szczególną uwagę. Budowle i konstrukcje, jakie zamierzamy postawić na swojej działce, nie mogą wpływać na możliwość wypoczynku i rekreacji naszych sąsiadów. Zasada ta dotyczy w szczególności budowy takich obiektów, jak altany ogrodowe, ponieważ postawione zbyt blisko, mogą na przykład zasłaniać sąsiadom widok, rzucać cień czy też dotykać roślinności znajdującej się na ich posesji, ograniczając jej rozrost. Dlatego też jedną z zasad, jakich należy przestrzegać, planując budowę altany ogrodowej, jest ustawienie jej w odpowiedniej odległości od ogrodzenia, czyli od sąsiadującej z naszą posesją działki. Artykuł 144 kodeksu cywilnego mówi, iż każdy właściciel jednorodzinnego domu powinien budować na własnej działce w taki sposób, by nie zakłócać życia sąsiadów. Oznacza to, że altanę ogrodową powinniśmy budować jak najdalej od granicy działki.
Poniżej przedstawiamy konkretne informacje, które nie dotyczą jednak altanek o lekkiej konstrukcji, bez fundamentów i bez ścian. Jaki jest minimalny odstęp, jaki należy zachować, budując altanę ogrodową?
- 1,5 m od ogrodzenia, jeżeli na sąsiedniej działce znajduje się już obiekt budowlany w podobnej odległości od granicy.
- 3 m od działki, jeżeli altana od strony granicy działki jest zabudowana pełnymi ścianami i nie posiada wejścia ani okien.
- 4 m od granicy działki, jeśli ściana altanki znajdująca się po stronie granicy działki ma okna lub wejście.

Prosta altana na działce
Ile metrów może mieć altana na działce? Zgłoszenie a pozwolenie na budowę altany
Kiedy istnieje konieczność uzyskania pozwolenia na budowę altany? Jaka może być maksymalna powierzchnia zabudowy altany bez pozwolenia? Tu przepisy są dość jasne. Jeżeli planowana altana ogrodowa nie przekracza 35 m² powierzchni zabudowy, wystarczy samo zgłoszenie. Dodatkowo, jej wysokość nie powinna przekroczyć 5 m (jeśli mowa o dachu stromym dwuspadowym) lub 4 m (jeśli mowa o dachu płaskim). W przypadku, gdy nasza budowla przekroczy 35 m² powierzchni zabudowy, należy zgłosić wniosek o pozwolenie na budowę. Właściciel działki składa zarówno zgłoszenie budowy altany, jak i wniosek dotyczący pozwolenia na budowę, w starostwie powiatowym właściwym ze względu na miejsce położenia działki, na której ma zamiar postawić altankę. Zgłoszenie lub wniosek o pozwolenie na budowę należy dostarczyć jeszcze przed rozpoczęciem budowy.
Jakie informacje trzeba będzie zawrzeć w zgłoszeniu?
- Dane właściciela działki, takie jak imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i numer telefonu,
- Dane instytucji, w której składa się zgłoszenie budowy altany,
- Nazwa wniosku,
- Rodzaj planowanej inwestycji,
- Adres i numer działki, której dotyczy zgłoszenie budowy altany,
- Planowany termin, w jakim ma się rozpocząć budowa altany ogrodowej.
Zgłoszenie budowy jest prostszą i łatwiejszą formalnością, niż wnioskowanie o pozwolenie na budowę, jednak i tu należy przedstawić stosowne dokumenty. Zwykle są to: oświadczenie potwierdzające, że mamy tytuł prawny do dysponowania nieruchomością, rysunki i szkice altany, a także (jeśli to konieczne) pozwolenia na budowę i opinie. Na zgłoszeniu powinien również widnieć nasz własnoręczny podpis. Jeśli po upływie obowiązującego czasu (zwykle jest to 30 dni) nie otrzymamy negatywnej odpowiedzi z urzędu, oznacza to, że uzyskaliśmy tak zwaną milczącą zgodę i możemy przystąpić do realizacji budowy altany.
Jak wyglądają formalności związane ze składaniem wniosku o pozwolenie na budowę altany ogrodowej? Przed rozpoczęciem budowy altany o powierzchni zabudowy przekraczającej 35 m² musimy złożyć wniosek o pozwolenie na budowę. Odpowiednio wypełniony druk składamy w urzędzie starostwa powiatowego. Jeśli po upływie prawnie obowiązującego czasu nie uzyskamy negatywnej odpowiedzi, będzie to równoznaczne z uzyskaniem milczącej zgody. Możemy wówczas zacząć realizować nasz projekt polegający na budowie altany ogrodowej. Zanim jednak złożymy wniosek o pozwolenie na budowę altany, musimy zadbać również o dopełnienie innych formalności, do których należy przede wszystkim uzyskanie warunków zabudowy (dzięki nim dowiemy się, czy budowa altany ogrodowej jest w ogóle możliwa). Co jeszcze należy dostarczyć wraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę? Oto lista najważniejszych dokumentów:
- Projekt altany ogrodowej,
- Mapa sytuacyjno-wysokościowa wykonana w skali 1:500,
- Oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością w celach budowlanych,
- Dodatkowe uzgodnienia i oświadczenia wynikające z przepisów prawa lokalnego.
- Po uzyskaniu pozwolenia na budowę, na tydzień przed rozpoczęciem budowy, należy wystosować do starostwa powiatowego oświadczenie o zamiarze rozpoczęcia prac.

Altana ogrodowa z meblami technorattanowymi
Budowa altany ogrodowej w obszarze Rodzinnych Ogrodów Działkowych
Ile metrów może mieć altana działkowa na Rodzinnych Ogrodach Działkowych (ROD)? Tu sprawa wygląda o wiele prościej. Altany ogrodowe budowane na terenie Rodzinnych Ogrodów Działkowych nie wymagają ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia budowy. Jedyne zastrzeżenie stanowi tu powierzchnia altany ogrodowej, która nie powinna przekraczać 25 m² w przypadku ogrodów znajdujących się w obrębie miasta i 35 m², jeśli dany ogród znajduje się poza granicami miasta. Wysokość całej konstrukcji nie powinna też przekraczać 5 m (jeśli mowa o stromym dachu dwuspadowym) lub 4 m (jeśli mamy do czynienia z dachem płaskim). Do powierzchni altany nie wlicza się powierzchni tarasu i ganku, o ile ich łączna powierzchnia nie stanowi więcej niż 12 m² . Zamiar budowy altany ogrodowej na terenie ROD należy zgłosić do Zarządu Ogrodu.
O czym jeszcze warto wiedzieć przed budową altany ogrodowej na terenie ROD?
- Budowa altanki bez zabudowanych ścian i bez fundamentów może się odbyć zarówno bez konieczności uzyskania pozwolenia na budowę, jak i bez konieczności złożenia zgłoszenia.
- Planując budowę altany, należy wybrać się wraz z jej projektem do Zarządu Ogrodu, by upewnić się, że nasza altana działkowa nie zostanie potraktowana jako samowola budowlana. Przygotowany projekt altany powinien przy tym uwzględniać powierzchnię zabudowy altany, jej wysokość oraz usytuowanie względem granic działki.
- Do ROD należy zgłosić zarówno zamiar budowy, jak i nadbudowy i rozbudowy altany.
- Odległość altany działkowej od granic działki sąsiada powinna wynosić co najmniej 3 metry.
Budowa altany – przepisy
Zarówno altanka ogrodowa postawiona bez pozwolenia na budowę (w przypadku obiektu o powierzchni powyżej 35 m²), jak i niezgłoszona budowla o powierzchni nieprzekraczającej 35 m², mogą w przyszłości stać się przyczyną kłopotów. Takie obiekty architektury ogrodowej mogą być traktowane jako samowola budowlana. Co więcej, za samowolę budowlaną może być uznane już samo przystąpienie do prac budowlanych bez dopełnienia odpowiednich formalności. Takie same konsekwencje mogą nas spotkać za rozpoczęcie prac mimo sprzeciwu organu wobec zgłoszenia. W tym miejscu warto dodać, że uzyskanie pozwolenia jest także wymagane jeśli stawiamy inne ogrodowe obiekty użytkowe, na przykład domek na narzędzia. Jakie są skutki uznania altany za samowolę budowlaną? Ostatecznym rozwiązaniem jest tu decyzja o rozbiórce obiektu, jednak w polskim prawie budowlanym istnieje instytucja tak zwanej amnestii budowlanej, polegającej na legalizacji samowoli budowlanej. Jest ona możliwa dla każdej konstrukcji, która powstała bez zgłoszenia budowy i bez pozwolenia. Zasada ta obejmuje obiekty małej architektury ogrodowej, jak różne rodzaje altan (drewniana, altana ogrodowa metalowa, murowana), wiata, szopa, metalowe pawilony czy domek na narzędzia. Zgodnie z przepisami, amnestia może dotyczyć budowli, która jest użytkowana co najmniej 20 lat, a przy tym sporządzono dla niej ekspertyzę techniczną oraz geodezyjną inwentaryzację powykonawczą.

Altana ogrodowa przy stawie
O jakich przepisach prawa budowlanego warto jeszcze wiedzieć?
- Murowana, metalowa lub drewniana altana ogrodowa (a także inne obiekty architektury ogrodowej) może stanąć na działce rekreacyjnej lub na działce ROD, a także jako dodatek do przydomowego ogrodu lub tarasu.
- Jeśli altanka ogrodowa ma stanąć na działce rolnej, należy wyłączyć tę działkę spod produkcji rolnej. Taka budowa wiąże się z koniecznością dopełnienia odrębnych formalności oraz z dodatkowymi kosztami.
- Na każde 500 m² powierzchni działki mogą przypadać najwyżej dwie altany ogrodowe o powierzchni do 35 m².
- Obiekty, które wymagają oceny ich oddziaływania na środowisko oraz na obszar Natura 2000 zawsze wymagają pozwolenia na budowę.
FAQ
Czy altana może być wybudowana w odległości mniejszej niż 3m od granicy?
To zależy. Według regulaminu ROD nie można wybudować altany bliżej niż 3 metry od granicy działki. Jeśli natomiast chodzi o budowę altany na własnym terenie, zalecane odległości od granicy działki opisane są powyżej w akapicie “Altana – ile od granicy działki i ogrodzenia?”.
Jaka altana bez pozwolenia?
Bez pozwolenia można postawić altanę o powierzchni poniżej 35 m2.
Czy budowa altany ogrodowej wymaga zgłoszenia? Czy altanę trzeba zgłaszać 2022?
Tak. Budowa altany powinna być zgłoszona, jeśli jej rozmiar nie przekracza 35 m2. Jeśli altana ma być większa należy wystąpić o pozwolenie na budowę.
Czy trzeba mieć pozwolenie na budowę altanki?
Jeśli altana jest większa niż 35 m2, jej budowa wymaga uzyskania pozwolenia na budowę.
W jakiej odległości od granicy można postawić wiatę?
Wiata pełniąca funkcję użytkową (parkingowa, magazynowa) powinna być usytuowana co najmniej 3 metry od granicy działki oraz 7 metrów od okien budynków sąsiedniej działki. Wiata składowa z materiałem opałowym (drewno, węgiel), powinna być usytuowana co najmniej 4 metry od granicy działki.