Rattan – właściwości, wady i zalety

Jakie właściwości ma rattan? Jakie ma wady i zalety i czym różni się od takich materiałów, jak technorattan czy wiklina? Czy meble ogrodowe z rattanu mogą stać na dworze? Dowiedz się wszystkiego, co ważne, przed zakupem mebli rattanowych!

Czym jest naturalny rattan i jakie ma właściwości?

Rattan to naturalny materiał, który pozyskuje się z rośliny pochodzącej z rodziny palm rotang. Palmę tę nazywa się też trzciną hiszpańską lub trzciną indyjską. Rośnie ona głównie w strefie tropikalnej i ma postać pnącza o długich pędach i pierzastych liściach. Rattan to surowiec wykorzystywany do wyplatania różnego rodzaju wyrobów od dawna (pierwsze rattanowe plecionki powstawały już w starożytności). Jest bardzo wdzięczny w obróbce: pod wpływem pary wodnej staje się plastyczny i elastyczny, dzięki czemu w procesie produkcji można z jego wiotkich pędów formować nawet bardzo fantazyjne kształty. Naturalne włókna rattanu mają kolor od słomkowego do jasnozielonego. Jeśli meble ogrodowe lub inne produkty w sklepie mają inną barwę, oznacza to, że zostały zabezpieczone preparatem ochronnym, co zwykle jest konieczne, ponieważ rattan sam w sobie nie jest ani trwały, ani odporny na działanie warunków zewnętrznych. Decydując się na zakup mebli rattanowych w stanie surowym, warto od razu samodzielnie zabezpieczyć ich włókna warstwą lakieru przeznaczonego do drewna egzotycznego.

Rattan to materiał na tyle uniwersalny i atrakcyjny wizualnie, że wykonuje się z niego wiele różnych wyrobów, wśród których najczęściej spotykane to:

• Co jest lepsze, technorattan czy rattan w meblach ogrodowych?

• Meble, które mogą stanowić zarówno element wyposażenia ogrodu, jak i mieszkania czy domu.
• Skrzynie ogrodowe, kosze, koszyki i inne pojemniki pełniące funkcje praktyczne i dekoracyjne.
• Ozdoby stosowane we florystyce oraz akcesoria do tworzenia bukietów. W efekcie użycia giętkich rattanowych witek powstają takie detale jak jak ramki, kule czy patyczki pełniące rolę stelaży.

• Elementy wystroju wnętrz: tace, podkładki pod talerze, abażury lamp i ramy luster, które doskonale nadają się zwłaszcza do dekoracji wnętrz urządzonych w stylu boho.

Jakie zalety mają meble rattanowe?

Rattan, jako naturalny surowiec służący do wyplatania mebli oraz mniejszych elementów służących do wyposażenia wnętrz, wykazuje wiele zalet. Prawdopodobnie najważniejszą z nich jest plastyczność, jaką materiał ten uzyskuje pod wpływem wody. Dzięki niej witki rośliny można dowolnie kształtować, a po odpowiednim wysuszeniu stają się one na powrót twarde. Zarówno meble, jak i inne przedmioty wyrabiane z naturalnego rattanu, charakteryzują się pięknym kolorem, a sama plecionka ma wyjątkowo atrakcyjny wygląd i wprowadza do wnętrza, czy też do kącika wypoczynkowego na świeżym powietrzu, niepowtarzalny urok. Rattanowe meble są niezwykle lekkie, dzięki czemu z łatwością można je przenosić w dowolne miejsce, co w tym przypadku jest szczególnie ważne: takie meble musimy chronić przed działaniem czynników zewnętrznych, a na zimę należy je schować w suchym i przewiewnym miejscu. Warto dodać, że mimo niewielkiej wagi, meble rattanowe wykazują dużą stabilność, ponieważ mają solidną konstrukcję.

Jakie jeszcze zalety rattanu zasługują na szczególną uwagę?

• Doskonale wpisuje się w wiele aranżacji, od wspomnianego już stylu boho, przez styl skandynawski i klasyczny, aż po nowoczesny.
• Meble z rattanu nadają wnętrzom luksusowego charakteru.
• Meble rattanowe dopasowują się do krzywizn anatomicznych ciała, dzięki czemu zapewniają komfortowy odpoczynek.
• Rattan daje się łatwo pielęgnować ściereczką zwilżoną wodą z delikatnym środkiem czyszczącym, na przykład z płynem do mycia naczyń.
• Włókna rattanu są odporne na powierzchniowe odbarwienia i zaplamienia.
• Pył i kurz gromadzący się w zakamarkach włókien można usunąć zwykłym odkurzaczem.

Meble rattanowe na balkonie

Jakie wady mają meble ogrodowe z rattanu?

Większość wątpliwości dotyczących mebli rattanowych dotyczy ich trwałości i odporności, które stanowią słaby punkt rattanu. Przedstawiając wady mebli rattanowych, będziemy jednocześnie odpowiadać na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące właściwości tego naturalnego materiału.

1. Czy rattan jest trwały?

Wraz z upływem czasu naturalny rattan zaczyna się lekko odbarwiać, a brak powłoki ochronnej doprowadza do wykruszania się włókien. Dlatego konieczność konserwacji rattanu przy użyciu specjalnego impregnatu lub lakieru jest bezwzględna.

2. Czy meble rattanowe mogą stać na dworze?

Meble takie mogą stać na zewnątrz, jednak należy im zapewnić odpowiednie warunki. Ustawiamy je więc najlepiej w miejscu zadaszonym, na twardym podłożu, z dala od bezpośrednich promieni słonecznych.

3. Czy meble z rattanu mogą stać na mrozie?

Pod wpływem niskich temperatur rattan odkształca się i kruszy. Podobnie reaguje też na nadmiernie wysokie temperatury, dlatego mebli rattanowych nie należy ustawiać w pobliżu bezpośrednich źródeł ciepła, na przykład elementów grzewczych czy kominków. Meble z rattanu będą nam służyć długie lata, jeśli zadbamy o to, by w ich otoczeniu panowała temperatura w granicach od 0 do 35° C. Jeśli nasz zestaw rattanowy znajduje się przez lato w ogrodzie, musimy go schować do cieplejszego pomieszczenia jeszcze przed pojawieniem się pierwszych przymrozków.

4. Jak rattan reaguje na deszcz?

Rattan nie jest odporny na wilgoć, dlatego wykonane z tego materiału meble należy chronić przed deszczem.

5. Czy szkodzi im stanie na trawie?

Odpowiedź na to pytanie wiąże się nierozerwalnie z wcześniejszym punktem. Brak odporności na wilgoć sprawia, że ustawione bezpośrednio na ziemi meble rattanowe mogą szybko ulec zniszczeniu. Jeśli jednak chcemy uniknąć tego problemu, warto wybrać meble na metalowych nóżkach.

6. Czy rattan niszczeje pod wpływem słońca?

Promienie słoneczne mają szkodliwy wpływ na włókna rattanu. Pod ich wpływem materiał ten odbarwia się i kruszy.

7. Czy rattan wykazuje dużą odporność na uszkodzenia mechaniczne?

Rattan to materiał, który jest odporny na zadrapania czy uderzenia, a w razie potrzeby można go naprawić (o czym za chwilę).

Jak przechowywać rattanowe meble i jak je zabezpieczyć na zimę?

Jak dbać o meble rattanowe? Przede wszystkim (o czym była już mowa) nie należy ich wystawiać na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych, jak skrajne temperatury, wilgoć czy promienie słoneczne. Jak wygląda pielęgnacja mebli rattanowych? Wystarczy przecierać je suchą lub lekko wilgotną ściereczką z dodatkiem delikatnego detergentu, a co jakiś czas odkurzyć odkurzaczem przy użyciu końcówki ze szczotką. Warto wiedzieć, że ażurowe plecionki można w razie uszkodzeń naprawiać poprzez wykorzystanie rattanu do renowacji mebli dostępnego w postaci siatki w rolce.

Jak się zabezpiecza rattan? W przypadku, gdy zauważymy, że farba lub lakier pokrywające rattan zaczynają się łuszczyć, trzeba zeszlifować nierówną powierzchnię, a następnie pokryć ją impregnatem i, w kolejnym kroku, farbą do drewna. Możemy też odświeżyć meble rattanowe domowym sposobem, przecierając je wywarem z cebuli, sokiem z buraka albo kawą.

Rattanowe meble najlepiej sprawdzą się na tarasie, na balkonie lub na patio, gdzie będą stały pod zadaszeniem i nie będą miały bezpośredniego kontaktu z podłożem. Stawiając meble w ogrodzie, trzeba zawsze pamiętać o ich przeniesieniu do środka w razie deszczu. Niestety rattan nielakierowany nie nadaje się do użytku na zewnątrz, nawet w zabudowanej altance. Szybko ulega on zmatowieniu, choć i na to mamy domowy sposób. Sporządzamy roztwór z następujących składników:

• 1 litr wody,
• 4 łyżeczki wody utlenionej,
• 4 łyżeczki soku z cytryny.

Całość dokładnie mieszamy, a następnie przecieramy meble zwilżoną w roztworze ściereczką. Rattan to materiał, który może nam posłużyć wiele lat, jednak jego trwałość w dużym stopniu zależy od tego, czy są one przechowywane w odpowiednich warunkach oraz czy są systematycznie poddawane konserwacji. Co ważne, rattan pozostawiony na zewnątrz w okresie zimowym choćby na jeden sezon może ulec całkowitemu zniszczeniu. Wysoka wilgotność to także przyczyna ataku białej pleśni i grzybów, których usunięcie z włókien rattanowych często jest niemożliwe.

Meble rattanowe – idealne na taras lub balkon

Możliwości wykorzystania rattanu

Ponieważ rattan na etapie produkcji daje się łatwo kształtować, tworzy się z niego wiele ciekawych przedmiotów. O części z nich była już mowa w pierwszym rozdziale, jednak warto przyjrzeć się temu bliżej, ponieważ możliwości wykorzystania rattanu są ogromne. Oprócz mebli rattanowych do ogrodu, możemy znaleźć w sklepach również osłonki na pojemniki z kwiatami, a także osłony na balkon, dzięki którym możemy się odgrodzić od ciekawskich spojrzeń sąsiadów. Sprzedawane są one w rolkach. Rattan to surowiec, który znajduje również szerokie zastosowanie w produkcji mebli do mieszkań i domów. Tworzy się z niego nie tylko fotele, pufy i stoliki, ale też łóżka, szafy, komody, półki czy regały.

Osoby, które lubią nadawać indywidualny charakter tworzonym przez siebie aranżacjom, ucieszy z pewnością fakt, iż meble rattanowe można pomalować na wybrany odcień. Jeśli pragniemy mieć meble w innym kolorze niż ten powszechnie dostępny, musimy zaopatrzyć się w farbę do drewna, specjalną farbę kredową do renowacji mebli, farbę akrylową, bejcę lub lakierobejcę. Użyte preparaty do malowania często przeznaczone są zarówno do stosowania zarówno wewnątrz pomieszczeń, jak i na zewnątrz. Plecionka z rattanu zawiera wiele trudno dostępnych miejsc, dlatego jej malowanie nie należy do najłatwiejszych, choć ostateczny efekt z pewnością będzie warty naszego wysiłku. Przydadzą się pędzle i pędzelki w różnych rozmiarach, a także farby w sprayu.

Rattan, technorattan i wiklina – porównanie

Powiedzieliśmy już wiele na temat właściwości, zalet i wad rattanu, pora więc zaprezentować ten surowiec na tle innych materiałów wykorzystywanych do wyplatania mebli ogrodowych. Przybliżmy najpierw technorattan, jako syntetyczny odpowiednik naturalnego rattanu. Nazywany jest on również sztucznym rattanem, polirattanem lub ekorattanem. Produkuje się go z polietylenu (żywicy syntetycznej), który można poddawać recyklingowi. Meble technorattanowe prezentują wysoką jakość, a powstają w wyniku oplatania żywicą syntetyczną stelaży ze stali lub aluminium. Technorattan w doskonały sposób imituje rattan, a przy tym charakteryzuje go wysoka odporność na działanie czynników zewnętrznych. Zalety technorattanu jednak na tym się nie kończą:

• Z plecionych struktur technorattanu można tworzyć nie tylko meble, ale też kosze i osłony na balkon.
• Sztuczny rattan jest równie estetyczny, lekki i łatwy w utrzymaniu w czystości jak rattan naturalny.
• Rattan syntetyczny wykazuje wysoką odporność na uszkodzenia mechaniczne.
• Technorattan wykazuje wysoką wytrzymałość na skrajne temperatury (nie szkodzą mu ani upały, ani mróz).
• Ogromną zaletą technorattanu jest fakt, iż nie wymaga przeprowadzania żadnych zabiegów konserwacyjnych.
• Rattanowym meblom nie szkodzi promieniowanie UV.

Technorattan wykazuje znacznie większą odporność na wilgoć i skrajne temperatury niż rattan, dlatego meble wykonane z tego surowca mogą pozostawać na zewnątrz. Co więcej, takie meble mogą być sezonowane zimą w ogrodzie, choć konieczne będzie zabezpieczenie ich specjalnym pokrowcem. Technorattanu jednak nie można malować; musi zachować swój wyjściowy kolor. Malowany jest w masie, dlatego utrzymuje swój kolor przez cały czas użytkowania. Chcąc pomalować technorattan, musielibyśmy zastosować silne środki chemiczne służące do zwiększenia przyczepności farby, co wiązałoby się między innymi z kąpielą w mieszaninie kwasu chromowego i stężonego kwasu siarkowego. Technorattan to jednak materiał bardzo odporny na zabrudzenia, nawet te pochodzące z tłuszczu, soku czy wina. Co więcej, nie szkodzi mu działanie soli. Sztuczny rattan (w przeciwieństwie do naturalnego rattanu) można czyścić przy użyciu wody z węża ogrodowego w przypadku silniejszych zabrudzeń.

Jak na tle rattanu i technorattanu wypada nasza krajowa wiklina? To surowiec powstający z młodych pędów wierzb, które poddawane są specjalnej obróbce. Wytwarzane z nich plecionki są lekkie, a przy tym wytrzymałe. Elastyczność włókien wikliny pozwala na tworzenie z niej stylowych, dekoracyjnych mebli o fantazyjnych wzorach. Wiklina sama w sobie ma piękny kolor, jednak można też ją pomalować. Co jeszcze warto wiedzieć na jej temat?

• Surowiec ten jest łatwy i szybki w utylizacji.
• W sklepach znajdziemy różnego rodzaju wiklinowe meble: krzesła, stoły, sofy, taborety, szafki, regały, skrzynie i fotele.
• Meble wiklinowe są łatwe do utrzymania w czystości. Do ich mycia wystarczy woda z mydłem, solą, kwaskiem cytrynowym albo cytryną.
• Meble wiklinowe wymagają impregnacji.
• Wiklina jest nieodporna na działanie wilgoci, dlatego jeśli wybieramy meble lub dekoracje z wikliny na balkon albo na taras, warto poszukać modeli lakierowanych lub zabezpieczyć je samodzielnie przy użyciu specjalnych szkliw i impregnatów.
• Zmienne warunki pogodowe (słońce, deszcz, wiatr, wysokie i niskie temperatury) przyczyniają się do rozkładu włókien wikliny. Pod wpływem ich działania wiklina staje się szara i kruszeje.
• Wiklinowe meble najlepiej sprawdzą się na balkonie lub na tarasie. Jeśli chcemy użyć ich w ogrodzie, na noc należy koniecznie schować je do środka.

O autorze

Dawid z Meblobranie.pl