Co warto uprawiać w szklarni?
Co warto uprawiać w szklarni i jak zapewnić hodowanym roślinom odpowiednie warunki do wzrostu? Oto doskonały miniporadnik dla wszystkich właścicieli szklarni (i tych, którzy dopiero mają ją w planach). Sprawdź!
Spis treści
Jakie korzyści niesie za sobą uprawa roślin w przydomowej szklarni?
Szklarnia ogrodowa to konstrukcja, którą można spotkać nie tylko na dużych plantacjach, ale też w przydomowych ogrodach i na działkach. I nic dziwnego. Uprawa owoców, warzyw i ziół w szklarni udaje się zwłaszcza ze względu na specyficzny mikroklimat, który zapewnia roślinom optymalne warunki do rozwoju. Dzięki temu wydłuża się ich okres wegetacyjny, który może się zaczynać już na przełomie lutego i marca, a kończyć późną jesienią, w listopadzie. Stosując uprawę szklarniową, możemy się cieszyć roślinami, których pierwsze plony pojawiają się nawet o kilka tygodni szybciej niż w przypadku uprawy w ogrodzie na otwartej przestrzeni. A to przecież nie jedyna korzyść płynąca z uprawy warzyw, owoców, ziół i kwiatów w szklarni.
Warunki panujące w szklarni pozwalają nie tylko na szybsze dojrzewanie roślin, a co za tym idzie, szybsze uzyskanie plonów. Wpływają korzystnie również na ich jakość, ponieważ rośliny uprawiane pod osłoną nie są narażone na kaprysy pogody. Ściany szklarni stanowią dla nich doskonałą ochronę przed działaniem niekorzystnych czynników atmosferycznych, jak silny wiatr, ulewy, gradobicia czy nagłe zmiany temperatury i przymrozki. Nie bez znaczenia pozostaje też fakt, że rośliny w uprawie szklarniowej są w dużo mniejszym stopniu narażone na ataki szkodników niż rośliny na otwartej przestrzeni, w gruncie. Możliwość dłuższej hodowli roślin, pewniejsze i szybciej osiągalne plony, a także ochrona przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi i atakami szkodników to korzyści, którym trudno odmówić znaczenia. Uprawa warzyw w szklarni to optymalne rozwiązanie, dlatego jeśli tylko mamy taką możliwość, z pewnością warto pokusić się o założenie takiej uprawy.
Co uprawiać w szklarni ogrodowej zimą?
Warunki atmosferyczne panujące w naszym klimacie pozwalają na uprawę roślin w szklarni jedynie przez część roku, chyba że zdecydujemy się na szklarnię ogrzewaną. Oczywiście, trzeba się wówczas liczyć z wysokimi rachunkami za utrzymanie ciepła, jednak jeśli tylko możemy sobie na nie pozwolić, z pewnością warto zdecydować się na takie rozwiązanie. Ogrzewana szklarnia funkcjonuje przez cały rok, również zimą. W tym miejscu jednak należy zaznaczyć, że niektóre warzywa wykazują dużą odporność na mróz i przy dodatkowej ochronie w postaci agrowłókniny mogą dawać plony nawet w grudniu i w styczniu. W ostatnim czasie zimy są bardzo łagodne, dlatego lekkie przymrozki nie wyziębią zbytnio szklarni, nawet jeśli jest nieogrzewana.
W przypadku szklarni całorocznych nieogrzewanych możemy liczyć na udaną uprawę wielu odmian cebuli, a także czosnku, pora, roszponki, szpinaku, endywii i jarmużu. Jeśli zima nie daje się mocno we znaki, możemy w takiej szklarni hodować również pietruszkę, rzodkiewkę i marchew. Tu należy zaznaczyć, że dobrym pomysłem jest wykonanie przedsionka, by po otwarciu drzwi zimne powietrze nie owiewało bezpośrednio uprawianych wewnątrz roślin. Jaką szklarnię wybrać? Mamy tu do wyboru kilka rodzajów:
- Gotowe konstrukcje, które można zakupić w sklepie. Dostępne są w różnych rozmiarach i w różnych opcjach, od miniszklarni doskonałych na rozsady do konstrukcji o powierzchni kilkunastu metrów, ze spadzistym dachem i drzwiami, które pozwalają swobodnie wejść do środka.
- Konstrukcje przygotowywane samodzielnie, do których można wykorzystać materiały z recyklingu (na przykład stare okna).
- Tunele foliowe, które stanowią tańszą opcję szklarni i które świetnie sprawdzą się zwłaszcza w przypadku jednorazowych upraw sezonowych. Są one jednak mniej wytrzymałe od swoich przeszklonych odpowiedników i wykazują mniejszy stopień ochrony przed działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych.
Uprawa warzyw i ziół w szklarni ogrodowej
W polskich szklarniach najczęściej uprawia się warzywa – w krótkim czasie pozyskujemy przecież zdrowe, świeże okazy, którymi można się cieszyć przez wiele miesięcy. Pierwsze nasiona nowalijek wysiewamy pod koniec lutego i na początku marca, a już w kwietniu i maju możemy się spodziewać pierwszych zbiorów szpinaku, rzodkwi, cebuli i rzodkiewek. W szklarniowej uprawie doskonale udaje się też sałata masłowa, roszponka i rukola. Planując nowalijki, należy wybierać odmiany roślin wczesnych o krótkim okresie wegetacyjnym, które dają większe plony. Wczesna wiosna to również czas, gdy wysiewa się nasiona na rozsady selera, pomidorów, karczochów, brokułów, porów czy kapusty. Warunki, jakie panują w szklarni, są idealne, jeśli planujemy hodować warzywa ciepłolubne.
Jakie warzywa uprawiać w szklarni? Do najbardziej popularnych gatunków warzyw uprawianych w ten sposób należą:
- Pomidory, zarówno wysokopienne, jak i krzaczaste.
- Papryka, zarówno słodka, jak i ostra.
- Ogórki.
Uprawę pomidorów, papryki i ogórków rozpoczyna się od przygotowania rozsady, wysiewając nasiona w marcu do skrzynek. Po 15. maja, gdy znika ryzyko ostatnich przymrozków, możemy je wysadzić do warzywnika. Jeśli jednak zdecydujemy się na uprawę szklarniową (która jest idealna dla rozwoju warzyw ciepłolubnych), możemy liczyć na obfite plony i bardziej aromatyczne warzywa. Sadzonki pomidorów i ogórków sadzimy wówczas w kwietniu, a więc miesiąc wcześniej niż do gruntu. Rozsady papryki sadzi się w szklarni już nawet w połowie marca. Pierwsze zbiory ogórków szklarniowych mogą nastąpić już w połowie lata. Ich pędy są duże i rozległe, dlatego trzeba je zawieszać na specjalnych haczykach lub podwieszonych sznurach. Szklarnię ogrodową możemy też wykorzystać do uprawy takich popularnych warzyw jak cukinia, bataty czy bakłażany.
Co jeszcze warto sadzić w szklarni? Na pewno zioła! Szklarnia ogrodowa zapewnia im idealne warunki do wzrostu, a w przypadku uprawy gruntowej wystarczy kilka chłodnych lub deszczowych dni, by stan naszych ziół uległ pogorszeniu. Najwięcej ciepła i światła potrzebuje bazylia, która świetnie rośnie w szklarni. Warto też uprawiać w ten sposób trawę cytrynową. Uprawa szklarniowa zapewnia właściwe warunki również wielu innym gatunkom ziół, takim jak:
- Majeranek,
- Szczypiorek,
- Lubczyk,
- Oregano,
- Kolendra,
- Pietruszka,
- Estragon,
- Szałwia,
- Mięta.
Uprawa szklarniowa owoców
Do owoców najchętniej uprawianych w szklarni należą truskawki. Ich uprawa w szklarni pozwala na uzyskanie dużych plonów, a przy tym dojrzałe owoce są wyjątkowo aromatyczne. Dojrzewają one wcześniej niż truskawki zasadzone w gruncie, a przy tym są chronione przed atakiem ślimaków i pomrowów. Jakie jeszcze owoce można uprawiać w szklarni?
- Poziomki (do uprawy szklarniowej nadają się zarówno nisko rosnące, jak i pnące – podobnie jak truskawki),
- Maliny,
- Winogrona.
Dużym wyzwaniem jest dla każdego ogrodnika wyhodowanie owoców egzotycznych o dużych wymaganiach cieplnych. Jeśli w naszej szklarni jesteśmy w stanie utrzymywać temperaturę w przedziale 25-32℃, prawdopodobnie będziemy mogli z powodzeniem uprawiać również takie owoce. Co ciekawe, będą one miały lepszy smak i aromat niż owoce dostępne na sklepowych półkach i na straganach. Przy odpowiednich warunkach możemy więc pokusić się o uprawę ananasa, mandarynki, klementynki, pomarańczy, cytryny, limonki, arbuza (który bardzo lubi słońce i wysoką temperaturę, ale wymaga dużo miejsca w szklarni) i melona (potrzebuje sporo przestrzeni i bardzo intensywnego nawożenia). W ostatnim czasie możemy też spróbować hodowli kiwano, gatunku ogórka, którego smak jednak jest mocno owocowy. Warto pamiętać, że cytrusy, choć w szklarni mają doskonałe warunki do rozwoju, nie są jednoroczne, dlatego należy je w odpowiedni sposób przezimować.
Uprawa roślin ozdobnych w szklarni ogrodowej
Właściciele szklarni najczęściej decydują się na bardzo praktyczne ich wykorzystanie. Obfite i zdrowe plony młodych warzyw oraz aromatyczne owoce są wystarczającą rekompensatą za wszystkie prace związane z uprawą. Oczywiście, w przydomowej szklarni można także uprawiać rośliny ozdobne, przy czym świetnie sprawdzają się tu zarówno gatunki typowe dla naszego klimatu, jak i gatunki egzotyczne. Wczesną wiosną warto wykorzystać naszą szklarnię do przygotowania rozsady kwiatów sezonowych. Po kilku tygodniach będą mogły zdobić nasze tarasy, balkony lub ogród. Do kwiatów chętnie hodowanych w warunkach szklarniowych należą między innymi: goździki, begonie, aksamitki, lobelie, róże, frezje, tulipany i pelargonie. W ciepłej szklarni panuje mikroklimat sprzyjający uprawie roślin ozdobnych takich jak storczyki czy kaktusy. Szklarnie są nieodzowne w przypadku działalności polegającej na uprawie roślin ozdobnych na kwiaty cięte.
Najwcześniej wysiewa się tak zwaną piątkę szklarniową, do której należą:
- Begonia stale kwitnąca,
- Lobelia przylądkowa,
- Żeniszek meksykański,
- Szałwia błyszcząca,
- Petunia ogrodowa.
Nasiona powyżej wymienionych kwiatów wysiewa się już nawet w styczniu, jednak jeśli nie zdążymy wykonać tego zabiegu tak wcześnie, możemy też wysiać je w lutym lub nawet wczesną wiosną, w marcu. Trzeba jednak pamiętać, że w takim przypadku powyższe rośliny ozdobne zakwitną odpowiednio później. Pierwsze kwiaty u piątki szklarniowej pojawiają się po czterech miesiącach od wysiewu nasion. Jeśli więc wysiejemy ich nasiona w styczniu, będziemy mogli cieszyć się pierwszymi kwiatami już po posadzeniu rozsady do gruntu, czyli zwykle po 15. maja, gdy minie ryzyko ostatnich przymrozków. Po wysianiu roślin w styczniu, musimy zadbać o doświetlenie pojawiających się siewek, ponieważ dni w tym okresie są jeszcze zbyt krótkie.
Jakie warunki powinna zapewniać szklarnia ogrodowa?
Dzięki warunkom panującym w szklarni ogrodowej rośliny szybciej dojrzewają, a przy tym owoce i warzywa są bardziej aromatyczne. Co więcej, szklarnia zapewnia tak ważne dla roślin światło i ochronę przed zmienną pogodą. Jeśli zależy nam na prawidłowym rozwoju roślin i ich odpowiedniej kondycji, musimy systematycznie pielęgnować rośliny i dbać o utrzymywanie dobrych warunków w przydomowej szklarni. To jednak nie wszystko! W samej szklarni powinna panować czystość, co pozwoli nam na ograniczenie ryzyka występowania chorób, a także umożliwi lepszy dostęp do światła. Zanim posiejemy wybrane nasiona, musimy zadbać o optymalne warunki glebowe dla danego gatunku. Podłoże powinno więc być żyzne i bogate w składniki odżywcze, a ponadto musi przepuszczać powietrze. Dobre rozwiązanie stanowi uprawa owoców i warzyw w specjalnych pojemnikach, ponieważ gleba w szklarni szybko ulega wyjałowieniu i wymaga okresowego wymieniania. Konieczne też będzie regularne podlewanie i nawożenie. Naszą pracę w znacznym stopniu usprawni automatyczny system nawadniania.
Jak jeszcze dbać o warunki panujące w szklarni?
- Unikamy tworzenia przeciągów, które mogą powstać w wyniku uszkodzeń lub pęknięć w konstrukcji szklarni.
- Regularne wietrzenie szklarni pozwala obniżyć zbyt wysoką temperaturę latem (w odpowiedniej wentylacji pomoże nam uchylne okno).
- Latem cieniujemy szklarnię przy pomocy specjalnej siatki lub metodą bielenia szyb wapnem.
- Do ogrzewania szklarni najlepiej nadaje się ogrzewanie elektryczne, które (choć kosztowne) nie wpływa na podwyższenie poziomu wilgotności pod osłonami, a co za tym idzie, pozwala uniknąć ryzyka rozwoju chorób grzybiczych.