Jak i kiedy sadzić por? Uprawa pora w przydomowym ogródku
Uprawa warzyw w przydomowym ogródku to doskonała forma relaksu, która dodatkowo pozwoli rozkoszować się idealnie smacznymi, w pełni ekologicznymi warzywami. Jednym z chętniej uprawianych warzyw cebulowych jest por. Warzywo dodaje smaku różnym potrawom, a przy tym nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Sprawdź, jak uprawiać pory, aby te każdego roku zachwycały intensywnym wzrostem i wyjątkowym smakiem. Sprawdź, jak i kiedy sadzić pory, by już w kolejnym sezonie cieszyć się własnymi plonami.
Spis treści
Dlaczego warto uprawiać pory?
Por (allium porrum) to popularne warzywo cebulowe, które w kuchni polskiej wykorzystywane jest głównie jako dodatek do dań — różnych zup, w tym uwielbianego w Polsce rosołu, sosów i mięs. Coraz częściej por stanowi również dodatek do sałatek, w których pozwala podkreślić smak.
Jednak to nie jedyny powód, dla którego warto uprawiać pory. Warzywa te zawierają wiele substancji, które pozytywnie wpływają na nasze zdrowie. Por stanowi bogate źródło witaminy K, B6, magnezu i żelaza. Dodatkowo można w nim znaleźć takie substancje odżywcze jak:
- witamina C,
- witamina A,
- witamina E,
- witaminy z grupy B (w tym B1, B9, PP),
- mangan,
- miedź,
- potas,
- wapń.
Na sam koniec warto podkreślić, że por jest warzywem niskokalorycznym, o niskim indeksie glikemicznym, przez co może być spożywany również przez osoby stosujące dietę niskoglikemiczną.
Kiedy sadzić pory?
Termin sadzenia porów uzależniony jest od wybranego sposobu — wysiewu z nasion i sadzenia rozsady.
Siew z nasion do gruntu należy przeprowadzić na przełomie marca i kwietnia. Należy jednak pamiętać, że metoda ta jest ryzykowna. Siewki pora są drobne, a przez to podatne na uszkodzenia. Znacznie bezpieczniejszym rozwiązaniem jest uprawa pora poprzez rozsady.
Rozsadę można produkować w domu, na parapecie, lub pod osłonami. Wówczas nasiona wysiewa się w następujących terminach:
- odmiany wczesne, od połowy stycznia do połowy lutego — dla siewu na zbiór wczesny,
- odmiany późne, od końca lutego do końca marca — dla siewu na zbiór późny,
- odmiany późnojesienne, od połowy kwietnia — dla siewu na zbiór późnojesienny i zimowy.
Zobacz: Jak sadzić imbir w ogrodzie?
Należy przy tym pamiętać o doborze odpowiedniej odmiany nasion. Te powinny być dopasowane do odpowiedniej wczesności. Nasiona porów wysiewamy na głębokości około 1 cm na przełomie marca i kwietnia, a kiełkowanie powinno się rozpocząć po około 10-20 dniach (czas ten może się wydłużyć, w przypadku chłodów). Bezpośrednio przed sadzeniem pora warto dodatkowo spulchnić glebę i starannie odchwaścić stanowisko.
Pamiętaj, że nasiona pora wymagają zapewnienia odpowiedniej temperatury, mieszczącej się w granicach od 18 do 22 stopni Celsjusza.
Gdy siewki osiągną odpowiednią wielkość, można przejść do sadzenia. Decydując się na uprawę pora, należy zadbać o odpowiednią odległość, która powinna wynosić 30 cm między rzędami i 10 cm między roślinami.
Nie należy nadmiernie zagęszczać roślin, ponieważ może to wpłynąć na jakość plonów. Z uwagi na brak miejsca, warzywa nie mogą osiągnąć maksymalnych rozmiarów i są bardziej narażone na choroby grzybowe.
Jeżeli chcesz maksymalnie wykorzystać dostępną powierzchnię, możesz pomiędzy porami uprawiać pietruszkę, rzodkiewkę lub sałatę. Dobry przedplon dla pora to fasola, groch, buraki, ogórki i kapusta. Nie zaleca się uprawy pora bezpośrednio po innych warzywach cebulowych.
Por – uprawa
Por — uprawa, wymagania glebowe i klimatyczne
Por należący do grupy warzyw cebulowych nie ma szczególnych wymagań uprawowych. Świadczy o tym między innymi fakt, że warzywo to można spotkać w niemal każdym ogrodzie.
Warunki glebowe
Por najlepiej rośnie w zwięzłych glebach żyznych, bogatych w próchnicę, a także w glebach piaszczysto-gliniastych. Nieco gorzej roślina radzi sobie w podłożu lekkim i piaszczystym.
Dla zapewnienia odpowiedniego tempa wzrostu warto zadbać o utrzymanie odpowiedniego pH gleby, które powinno być obojętne, mieszczące się w przedziale od 6 do 7,5. Roślina poradzi sobie również na stanowisku lekko kwaśnym.
Stanowisko
Najlepsze dla pora jest stanowisko słoneczne o wilgotnym klimacie. Kiełkowanie postępuje również wówczas, gdy na zewnątrz panują niskie temperatury, na poziomie od 3 do 4 stopni Celsjusza. Gdy roślina wejdzie w fazę wzrostu, konieczne jest zapewnienie wyższej temperatury, mieszczącej się w przedziale od 15 do 20 stopni Celsjusza.
Podlewanie
Uprawiając pora, należy pamiętać o konieczności zapewnienia odpowiedniej wilgotności. Niedobory wody są szczególnie niebezpieczne w okresie kiełkowania i wschodów, ponieważ to właśnie wtedy roślina jest najbardziej wrażliwa na niedobory wody.
Regularne nawadnianie rośliny jest szczególnie ważne na etapie kiełkowania oraz w okresie wzrostu. Również w trakcie utrzymującej się suszy należy pamiętać o częstym podlewaniu.
W przypadku odmian przeznaczonych na zbiór zimowy podlewanie można przerwać we wrześniu.
Zobacz: Pomidory koktajlowe – uprawa w domu
Odchwaszczanie i nawożenie porów
Z uwagi na słaby system korzeniowy, pory uprawiane w gruncie wymagają regularnego odchwaszczania i płytkiego spulchniania gleby.
Uprawiając pory, należy pamiętać, że warzywo to wyróżnia się dużymi potrzebami pokarmowymi. Planując uprawę na stanowisku, które wcześniej nie było nawożone, powinieneś zadbać o dodatkowe zasilenie podłoża. Szczególnie polecane jest nawożenie organiczne, w postaci nawozu mineralnego wieloskładnikowego. Alternatywnie można zastosować świeży obornik granulowany.
Pierwsze nawożenie należy przeprowadzić 5 tygodni po posadzeniu rozsady. Jeżeli zależy Ci na w pełni ekologicznej uprawie, możesz zasilić warzywa z wykorzystaniem gnojówki z pokrzyw lub skrzypu.
Zastosowanie takiej metody nawożenia, poza dodatkowym odżywieniem młodych roślin, ograniczy występowanie szkodników w glebie.
Jak poprawić smak porów uprawianych w ogrodzie?
Jednym z zabiegów, pozwalających na poprawę smaku warzywa jest bielenie porów. Zabieg ten należy przeprowadzić latem, najlepiej w lipcu.
W celu wykonania bielenia należy obsypać dolną część łodygi ziemią. Ta powinna dosięgać liści warzywa. Zabieg ten, choć nie jest wymagany, pozwoli wydłużyć część bieloną pora, sprawiając, że jego smak będzie delikatniejszy.
Pole uprawne z porami
Zbiór porów
Termin zbioru porów uzależniony jest od okresu, w którym ten był wysiewany. Odmiany wczesne zwykle są gotowe do zbioru pod koniec września. Odmiany średniowczesne i późne są gotowe do zbioru zimą lub wiosną kolejnego roku.
W zależności od preferencji, pory odmiany zimowej można zbierać wcześniej, jednak należy pamiętać wówczas o konieczności przechowywania ich w piasku, w chłodnym pomieszczeniu. Temperatura powinna wynosić 0 stopni Celsjusza lub nieznacznie więcej.
Nie uprawiaj pora po warzywach cebulowych – – groźne szkodniki
Choć uprawa porów nie należy do szczególnie złożonych, to warzywo to, podobnie jak wszystkie inne rośliny, narażone jest na atak szkodników. Aby zmniejszyć ryzyko inwazji, należy przede wszystkim pamiętać o tym, by unikać uprawy pora po innych warzywach należących do grupy cebulowych przez okres nawet czterech lat.
Nieprzestrzeganie zmianowości uprawy może skutkować zwiększonym ryzykiem ataku szkodników, takich jak miniarka porówka, wgryzak szczypiorka, wciornastek tytanowiec, śmietka cebulanka czy niszczyk zjadliwy oraz typowych chorób, w tym alternaroizy, rdzy oraz fytoftorozy.
Pomocna w zmniejszeniu ryzyka chorób i szkodników jest również uprawa współrzędna z marchwią. Warzywa te wzajemnie chronią się przed szkodnikami — marchew odstrasza śmietkę cebulankę.
Ciekawe odmiany pora
Decydując się na uprawę pora, weź pod uwagę takie odmiany, jak:
- zbiór wczesny: por Bluvetia, Golem, Jolant, Barna,
- zbór średnio wczesny: por Alita, Haksa, Pinola,
- zbiór późny (zbiór jesienny): por Arkansas, Baca, Janosik, Bartek
- zbiór średnio późny: por Juhas, Titus.
Por odmian wczesnych wyróżnia się krótkim okresem wegetacji, a plony są gotowe do zbioru na przełomie lata i jesieni. Z kolei por odmian późnych cechuje długi okres wegetacji, co zapewnia zbiór zimowy i wyróżnia się bardziej intensywnym smakiem. Co warto podkreślić, odmiany te są przystosowane do zimowania w gruncie i można je zbierać nawet spod śniegu.
