Jak układać porąbane drewno w drewutni?
=Świeże drewno ma w sobie ok. 50% wody. Aby można nim było napalić w piecu czy w kominku, musi dobrze wyschnąć. A do tego konieczne jest składowanie drewna w odpowiedni sposób! Nie wystarczy mieć porządnej drewutni ze szczelnym dachem i dobrą wentylacją. Trzeba również wiedzieć, jak układać w niej drewno, żeby mogło porządnie wyschnąć. W tym artykule podpowiadamy, jak stworzyć w drewutni dobre warunki do sezonowania drewna.
Spis treści
- 1 Czym jest sezonowanie drewna opałowego?
- 2 Jak długo powinno trwać sezonowanie drewna opałowego?
- 3 W jakich warunkach powinno odbywać się składowanie drewna?
- 4 Jak układać stosy drewna w drewutni?
- 5 Metody układania drewna w drewutni
- 6 Jak wysoki powinien być stos magazynowanego drewna?
- 7 Mokre drewno opałowe – czy da się jakoś przyspieszyć proces jego schnięcia?
Czym jest sezonowanie drewna opałowego?
Sezonowanie drewna opałowego to przechowywanie go w odpowiednich warunkach, aby mogło wyschnąć na tyle, żeby dobrze się paliło. Tylko odpowiednio suchy materiał zapewni nam wydajne ogrzewanie. Jeżeli wilgotność drewna jest wysoka, to część energii wytworzonej w procesie jego spalania marnuje się na podgrzanie pary wodnej i jej odparowanie z drewna. Poza tym niewystarczająco suche drewno do kominka emituje więcej dymu oraz sadzy podczas spalania.
Jak długo powinno trwać sezonowanie drewna opałowego?
Sezonowanie drewna trwa zazwyczaj od 6 do 12 miesięcy, ale wiele zależy od konkretnego gatunku drewna, grubości kawałków oraz warunków przechowywania. Jednym z najszybciej schnących gatunków jest drewno sosnowe. Ogólnie rzecz biorąc, drewno drzew liściastych wysycha nieco wolniej niż iglastych, ze względu na większą twardość i bardziej zwartą strukturę. Wystarczająco suche drewno ma wilgotność na poziomie 20% lub mniej, co zapewnia optymalne warunki spalania.
W jakich warunkach powinno odbywać się składowanie drewna?
Drewno opałowe nie może być przechowywane w miejscu, gdzie będzie narażone na wilgoć. Dach i ściany drewutni muszą więc dobrze chronić opał przed opadami atmosferycznymi. Podłoga powinna być porządnie odizolowana od ziemi, aby nie doszło do napływu wody z zewnątrz. W tym celu wylewa się w drewutni betonową posadzkę na fundamencie lub projektuje się budowlę, zachowując odstęp podłogi od gruntu. Taka podłoga może być wykonana np. z drewnianych kratownic czy metalowych profili w przypadku drewutni metalowej.
Dla drewna opałowego niekorzystne może być również silne nasłonecznienie. Wprawdzie ciepło emitowane przez promienie słoneczne może przyspieszyć suszenie drewna, ale istnieje ryzyko, że wyschnie ono nierównomiernie. Słońce sprawia, że drewno schnie zewnętrznie szybciej niż wewnętrznie, co prowadzi do pęknięć, skręcania się czy wypaczenia niektórych kawałków. W rezultacie drewno opałowe może stać się mniej efektywne w kontekście spalania (np. może się szybciej palić, ale nie dawać wystarczająco dużo ciepła). Z tego powodu drewutnia powinna chronić drewno składowane wewnątrz przed nadmiernym nasłonecznieniem.
Powierzchnia drewutni nie może być zupełnie szczelna. Powinna posiadać otwory umożliwiające cyrkulację powietrza. Mokre drewno kominkowe szybko zapleśnieje bez odpowiedniej wentylacji. Dzieje się tak dlatego, że drewno schnie dzięki odparowywaniu z niego wody, a to powoduje zwiększenie wilgotności powietrza wewnątrz drewutni. Jeśli zapewnimy stały dopływ mniej wilgotnego powietrza z zewnątrz, parowanie wody nadal będzie możliwe. Z kolei w zamkniętych pomieszczeniach powietrze osiągnie tak duże wysycenie wilgocią, że jej parowanie zostanie spowolnione, a następnie całkowicie wstrzymane. Zamiast suszenia drewna kominkowego, dojdzie do jego pleśnienia.

Mini drewutnia przy ścianie budynku
Jak układać stosy drewna w drewutni?
Jak już wspomnieliśmy, składowanie drewna bezpośrednio na ziemi jest złym pomysłem. Jeśli nasza drewutnia nie ma podłogi, koniecznie trzeba zastosować jakieś podkłady, np. niepotrzebne palety lub stworzyć prosty drewniany stelaż, aby drewno było na podwyższeniu.
Przy układaniu drewna należy pamiętać o tym, by nie robić tego zbyt ciasno. Poszczególne kawałki powinny leżeć luźno jeden na drugim. Nie jest konieczne układanie drewna korą do góry. Takie działanie ma sens w przypadku stosów przechowywanych na zewnątrz, gdzie są narażone na opady atmosferyczne. Przez korę nie wnika woda, co zapobiega namakaniu drewna. W dobrze zadaszonej drewutni drewno i tak pozostaje chronione przed wilgocią.
Wewnątrz drewutni można układać drewno kominkowe korą do dołu lub po prostu tak, jak nam wygodniej. Metoda korą do dołu ma swoje zalety. Ułatwia przepływ powietrza, dzięki czemu łatwiej będzie wysuszyć drewno. Kora u dołu może też pomóc w lepszym dopasowaniu kawałków drewna do siebie, co ma znaczenie, gdy zaczynają rosnąć stosy drewna, które przecież muszą być stabilne.
Metody układania drewna w drewutni
Magazynowanie drewna w klasycznych, poziomych stosach
Ten sposób polega na tym, że kawałki drewna układa się równymi warstwami, jedną na drugiej. Zachowuje się przy tym niewielką przestrzeń dla wentylacji, która ułatwia suszenie drewna. Klasyczny, poziomy stos układa się bardzo szybko i łatwo, dlatego trudno się dziwić, że jest to jedna z najpopularniejszych metod. Bez problemu sięgniemy po drewno opałowe, niezależnie od tego, z której strony stosu podejdziemy.
Stos stanowi zwartą całość, dzięki czemu na niewielkiej przestrzeni będziemy w stanie składować drewno w dużych ilościach. Aby jeszcze lepiej wykorzystać dostępną w drewutni przestrzeń, warto składować drewno wzdłuż ścian. Pewną wadą jest nieco mniejsza stabilność stosu w porównaniu do magazynowania drewna układanego krzyżowo. Przepływ powietrza również nie jest tak dobry, z tego względu przy dużej wilgotności drewna lepiej wykorzystać układanie krzyżowe. Pamiętajmy, że przy wysokich stosach istnieje ryzyko odkształcenia się drewna leżącego na spodzie pod ciężarem górnych warstw.
Składowanie drewna ułożonego na krzyż
Układanie drewna opałowego na krzyż polega na tym, że poszczególne kawałki układa się poziomo, a na nich drugą warstwę kładzie się prostopadle. Dużą zaletą tej metody jest dobra stabilność stosu, jak również optymalna wentylacja, która ułatwia suszenie drewna mokrego. Dla niektórych pewną wadą może być fakt, że ułożenie drewna w ten sposób jest trudniejsze (wymaga więcej uwagi przy układaniu, aby warstwy były odpowiednio ustawione). Co więcej, składowanie drewna w układzie krzyżowym nie wykorzystuje przestrzeni tak efektywnie, jak to jest w przypadku klasycznego stosu, bardziej zwartego.
Sezonowanie drewna w trójkątnych stosach
Sezonowanie drewna w stosie przypominającym piramidę pozwala zachować dobrą cyrkulację powietrza i utrzymać stabilność stosu. Niestety, ułożenie drewna w taki sposób może być dość czasochłonne i trudne do wykonania. Co więcej, w drewutni nie zawsze sensowne jest budowanie trójkątnego stosu, bo nie pozwala on na dobre wykorzystanie przestrzeni, zwykle mocno ograniczonej. W przypadku dużej partii drewna, które trzeba przechować, lepiej jest układać je w typowe, prostopadłościenne stosy.
Jak wykonać trójkątny stos do sezonowania drewna? Podstawą takiej struktury powinno być kilka większych klocków drewna ułożonych równolegle do siebie w kształt prostokąta lub kwadratu. Na nich układamy drewno w kształt trójkąta. Poszczególne klocki powinny być ułożone na przemian w poziomie i lekko nachylone w stronę środka stosu, tworząc piramidalną strukturę. Każdą kolejną warstwę należy skonstruować tak, by była nieco węższa od poprzedniej, dzięki czemu uzyskamy trójkątny kształt. Oczywiście, pomiędzy kawałkami drewna należy robić niewielkie odstępy pozwalające na swobodną cyrkulację powietrza.

Przewiewany ogrodowy stojak na drewno
Sezonowanie drewna opałowego na stojakach
Obecnie dostępna jest bogata oferta różnego rodzaju koszy, stojaków i regałów do przechowywania drewna kominkowego. Zadaszone regały tarasowe (najczęściej regały metalowe) i stojaki kominkowe często są wykorzystywane jako alternatywa dla drewutni. Służą do przechowywania drewna na tarasie, przy ścianie domu czy nawet wewnątrz, aby nie trzeba było ciągle donosić drewna do kominka z daleka, tylko mieć je zawsze pod ręką. Ozdobny stojak wypełniony drewnem można nawet postawić w salonie obok kominka, nie obawiając się, że zaburzy estetykę pokoju.
Regał stojący przy ścianie budynku czy stojak tarasowy zabezpiecza domowników w drewno przynajmniej na parę dni. Może pełnić funkcję pomocniczą, będąc systematycznie uzupełniany drewnem pochodzącym z drewutni – podstawowego magazynu drewna na naszej posesji. Często do kompletu należy pokrowiec na regał/stojak, który zabezpiecza drewno kominkowe w przypadku złej pogody. Taką przestrzeń do przechowywania drewna warto zorganizować przy południowej ścianie budynku, zwłaszcza gdy mamy na posesji utwardzone miejsce.
Regały i stojaki bywają też przydatne podczas załadunku drewna oraz jego rozładunku. Jeśli zostały wyposażone w kółka, to można je wykorzystać nawet do przewożenia drewna. Wiele osób decyduje się na przechowywanie drewna w drewutni na stojakach czy regałach. Zapewniają one łatwy dostęp do poszczególnych kawałków i nie wymagają od nas budowania stosu.

Drewno na ozdobny stojaki przy palenisku
Sezonowanie drewna opałowego na paletach
Palety przydają się podczas przewożenia drewna, ale można je wykorzystać także do jego składowania. Dzięki temu nie trzeba dokonywać rozładunku drewna i układać go w stos, tylko można je wstawić do drewutni razem z paletami. Aby to było możliwe, wejście do drewutni musi uwzględniać standardowe wymiary palet. Łatwo w ten sposób wysuszyć drewno, bo odstępy pomiędzy deskami palet zapewniają dobry obieg powietrza. Palety można bez większych problemów przenieść w inne miejsce, natomiast gdy już ułożymy rzędy drewna, to chcąc je przenieść, musimy zburzyć cały stos i układać go ponownie.
Jak wysoki powinien być stos magazynowanego drewna?
Na pewno nie wyższy niż dwa metry, w przeciwnym razie będzie niestabilny! To ważne także ze względu na wygodę w codziennym użytkowaniu. Drewno do kominka bierzemy zawsze od góry, więc przy bardzo wysokich stosach musielibyśmy wchodzić na jakiś stołek czy drabinę. Na wysokość nieprzekraczającą 2 m większość osób jest w stanie wygodnie sięgnąć z poziomu podłoża. Zresztą, konstrukcja drewutni raczej nie pozwoli na stworzenie wyjątkowo wysokiego stosu, bo po prostu sama nie jest na tyle wysoka, żeby go pomieścić.
Mokre drewno opałowe – czy da się jakoś przyspieszyć proces jego schnięcia?
Jak już wspomnieliśmy, aby suszenie drewna było efektywne, konieczne jest układanie go z zachowaniem odstępów między poszczególnymi kawałkami. Równie istotna jest dobra wentylacja samej drewutni. Jej zamknięte wnętrze nie sprzyja suszeniu drewna, bo nie zachodzi wtedy efektywna wymiana powietrza, które wchłonęło wilgoć z mokrego drewna, na suchsze powietrze napływające z zewnątrz. Z tego powodu drewutnia musi mieć otwory wentylacyjne, zwłaszcza gdy jej ściany są szczelne. Drewutnie drewniane zwykle mają wąskie otwory pomiędzy deskami, ale problem może się pojawić w przypadku konstrukcji wykonanych z metalu lub tworzyw sztucznych. Wymagają one nawiercenia specjalnych otworów wentylacyjnych.
Suszenie drewna opałowego będzie bardziej efektywne w wyższej temperaturze. W ciepłe, słoneczne dni warto otwierać drzwi drewutni na oścież. Dobrym pomysłem będzie też składowanie drewna blisko tej ściany drewutni, która najbardziej nagrzewa się od słońca w ciągu dnia (jeśli nic nie zacienia budowli, to będzie to ściana wystawiona na południe). Drewno intensywnie nagrzewane schnie szybko, nawet gdy jest bardzo mokre. Należy przy tym pamiętać, że drewno nie może być ułożone przy samej ścianie, ale z odstępem, co najmniej kilkucentymetrowym.