Staw kąpielowy w ogrodzie – jak zrobić basen ekologiczny?

Lubisz bliskość zbiorników wodnych, ale przyszło Ci mieszkać z dala od jeziora? Jeżeli naturalne kąpieliska są Ci bliższe od basenu ogrodowego tradycyjnego, to na pewno zainteresuje Cię możliwość wybudowania stawu kąpielowego. Jest to niecka, która wygląda niezwykle atrakcyjnie, gdy jest wkomponowana w krajobraz ogrodu. Dowiedz się, jak i dlaczego warto wykonać staw basenowy na swojej parceli!

Staw kąpielowy

Czym jest staw kąpielowy?

Z wyglądu stawy kąpielowe przypominają naturalne oczka wodne. Jednak w praktyce są to szczelnie zbiorniki – baseny ekologiczne, które mogą służyć nie tylko do podziwiania, ale też użytkowania. Budowie zbiorników wodnych towarzyszy zawsze spersonalizowany projekt, który zakłada odpowiedni rozmiar, kształt oraz umiejscowienie stawu kąpielowego. Trzeba też uwzględnić w nim dekoracyjne nasadzenia, a nawet podesty.

Swoją nazwę staw kąpielowy zawdzięcza temu, że formą nawiązuje do występujących w przyrodzie akwenów, jest jednak sztucznie wykreowany przez człowieka. Ten ekologiczny zbiornik wodny ma tak czystą wodę, że kąpanie się w nim jest prawdziwą przyjemnością. Warto dodać, że staw kąpielowy jak magnes działa na ptaki śpiewające i stwarza idealny mikroklimat do rozwoju roślin wodnych.

Czy staw kąpielowy to oczko wodne?

Bywa, że stawy kąpielowe są określane mianem oczek wodnych. W istocie, oprócz naturalnego wyglądu zbiornika wodnego mają z nimi niewiele wspólnego. Przede wszystkim oczka wodne są dekoracyjne, podczas gdy z basenów ekologicznych można korzystać do pluskania się, a nawet pływania.

Inny jest także system budowy oczka wodnego a konstrukcja stawów kąpielowych.

Jaka jest czystość wody w stawie kąpielowym?

Staw kąpielowy, jako naturalny zbiornik wodny jest miejscem, w którym nie stosujemy sztucznych systemów filtracji. Oczyszczanie wody odbywa się w sposób naturalny. Zachodzące tu mechaniczno-biologiczne procesy samooczyszczania się wód sprawiają, że jakość wody stoi na wysokim poziomie. To ważne dla osób, które chcą żyć w zgodzie z naturą i wystrzegają się stosowania chemii.

staw kąpielowy a oczko wodne

Projekt stawu kąpielowego

Zanim będziesz mógł cieszyć się urokami swojego stawu kąpielowego, musisz znaleźć firmę, która wykona projekt stawu kąpielowego, a potem podejmie się jego realizacji. Budowa stawów kąpielowych wymaga rozpoznania warunków terenowych i odpowiedniego przygotowania podłoża. Trzeba też ustalić, jaki będzie typ filtracji w stawach kąpielowych. Wyróżniamy:

  • staw ekstensywny – rolę oczyszczalni pełnią rośliny, a ruch wody odbywa się w sposób naturalny,
  • staw intensywny – wodę w części kąpielowej oczyszczają pompy i filtry.

Ceny drugiego są o około 50% wyższe od pierwszego, a wynikają głównie z konieczności zainwestowania w profesjonalne urządzenia. Należy dopasować je do wielkości zbiornika. Warto wiedzieć, że w stawie kąpielowym z pompą i filtrem można bardziej precyzyjnie kontrolować czystość wody.

Formalności związane z budową stawów kąpielowych

Skoro ustaliliśmy już, że staw kąpielowy to coś innego od oczka wodnego, to musimy wiedzieć, że na budowę stawów kąpielowych potrzebujemy zgody z wydziału architektury. Wynika to z faktu, że staw kąpielowy ma minimalną powierzchnię 50 metrów kwadratowych (oczko wodne jest znacznie mniejsze i nieużytkowe). Po projekcie trzeba zatem ubiegać się o pozwolenie wodno-prawne, a potem o pozwolenie na budowę.

Lokalizacja stawu kąpielowego

Jedno z podstawowych pytań brzmi, w którym miejscu umiejscowić staw kąpielowy. Nie do końca jest to swobodna decyzja, bo należy uzależnić ją np. od przebiegu wodociągu (jeśli planujesz zasilać kąpielowe oczka wodne wodą z rur). Ważne jest też nasłonecznienie i odległość od drzew. Pamiętaj, że spadające liście będą przyczyniać się do zanieczyszczenia wody. Rozważ też optymalną odległość od domu – słońce będzie odbijało się w tafli wody, w sposób naturalny doświetlając pomieszczenia w środku.

Elementy stawów kąpielowych

Stawy kąpielowe składają się z dwóch głównych elementów – strefy rekreacyjnej oraz strefy regeneracyjnej.

Strefa rekreacyjna

Jak sama nazwa wskazuje ze strefy rekreacyjnej będziemy korzystać do pluskania się i pływania. Zajmuje ona około 70% powierzchni w stawach kąpielowych. Jest projektowana z uwzględnieniem płycizny oraz strefy głębokiej. Zazwyczaj głębokość w tym miejscu wynosi od 1 do 2 metrów, przy czym w najgłębszym miejscu powinna mieć 2 metry, co zapobiegnie mąceniu się wody.

Strefa regeneracyjna

To właśnie od strefy regeneracyjnej zależy poziom jakości wody. Ważne jest odpowiednie dobranie roślin, mieszanek minerałów oraz substratów. Od strefy rekreacyjnej oddziela ją przegroda wykonana najczęściej z drewna czy kamieni. Między nimi daje się zauważyć różnicę poziomów – strefa regeneracyjna jest głębsza.

Dno zbiorników wodnych

Istotne jest zagospodarowanie dna zbiornika. To tzw. strefy bagienne, które działają jak filtry mechaniczno biologiczne. Istotne jest prawidłowe zaprojektowanie jego wypełnienia, a także dobranie roślin. Całość ma stworzyć hydraulikę przepływu, która będzie chroniła zooplankton, który rozwija się w wodzie.

Ekologiczny basen składa się z kilku warstw. Jako materiał izolacyjny stosuje się folię, w kolejnych etapach matę bentonitową lub glinę. Uszczelnieniem jest folia PCV lub geomembrana. Na samym dnie znajdują się płyty kamienne lub żwir.

Basen ekologiczny

Dlaczego warto posiadać kąpielowe oczka wodne?

  • utrzymanie stawu kąpielowego nie wymaga większych nakładów pracy,
  • zarówno budowa, jak i eksploatacja stawów kąpielowych jest tańsza niż w przypadku basenu tradycyjnego,
  • staw kąpielowy jest ekologiczny – nie wymaga używania chloru ani innych środków chemicznych. W stawie kąpielowym odbywa się proces samooczyszczania wody.

Gdzie założyć ekologiczny basen?

Z uwagi na niezwykle dekoracyjny i naturalny charakter, basen kąpielowy najlepiej sprawdzi się w ogrodzie rustykalnym, romantycznym, wiejskim. Zdecydowanie lepiej wygląda na dużych działkach, gdzie można zastosować bogatsze nasadzenia i drewniane pomosty. Zawsze trzeba mieć na uwadze bezpieczeństwo dzieci – przy brzegu powinna znaleźć się strefa płytka. Przy całkiem małych brzdącach można nawet rozważyć ogrodzenie zbiorników wodnych.