Czy na budowę tunelu foliowego konieczne jest pozwolenie?
Obiekt budowlany, budynek, budowla, obiekt małej architektury to pojęcia z ustawy o prawie budowlanym. W potocznym znaczeniu nie widzimy pomiędzy nimi większych różnic, ale za to już na gruncie przepisów prawa zakwalifikowanie określonego obiektu według innej definicji ustawowej powoduje odmienne obowiązki, na przykład pod względem wysokości podatków do zapłacenia przez właściciela obiektu.
Spis treści
Czy tunel foliowy wymaga pozwolenia czy zgłoszenia?
Tunel foliowy jest urządzeniem rolniczym i ogrodniczym, które wydłuża sezon uprawy roślin od przedwiośnia do późnej jesieni. Jest to praktyczne i tanie rozwiązanie do zastosowania w przydomowych ogródkach przyspieszające wegetację upraw. Daje doskonałe efekty w uprawie warzyw ciepłolubnych, takich jak pomidory lub papryka. Czy tunel foliowy wymaga pozwolenia na budowę? Przez długi czas sytuacja była dość niepewna, aż w końcu przy okazji rozpatrywania skargi kasacyjnej wypowiedział się w tej kwestii Naczelny Sąd Administracyjny.
Według jego wykładni, tunel foliowy ogrodniczy niebędący na stałe połączony z gruntem i nieposiadający wewnątrz instalacji nie jest budowlą, nie może być więc traktowany jako tymczasowy obiekt budowlany. Co za tym idzie prosty, często spotykany na działkach i w ogrodach, tunel foliowy nie wymaga pozwolenia czy zgłoszenia – do jego budowy nie potrzebujemy żadnej zgody czy pozwolenia, nie musimy też zgłaszać faktu jego postawienia. Jak podano w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11.10.2006 r. w sprawie II OSK 1099/05:
Niewątpliwie tunel foliowy ustawiony na powierzchni ziemi bez jakichkolwiek instalacji nie może być sklasyfikowany jako budynek (…). Nie należy również, z uwagi na funkcję, do obiektów małej architektury (…). Nie można go również zaliczyć do pojęcia budowli (…). Zatem nie każdy tunel foliowy jest obiektem budowlanym, nie będąc również budowlą, a w konsekwencji także nie będzie, jak uznał to Sąd I instancji, tymczasowym obiektem budowlanym. Podstawowe znaczenie będą miały zatem rozwiązania konstrukcyjne zastosowane na gruncie, zaś te zastosowane w rozpoznawanej sprawie pozwalają Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu na przyjęcie stanowiska, że przedmiotowy tunel foliowy nie jest obiektem budowlanym podlegającym regulacji prawa budowlanego (…). Dlatego też należy dojść do wniosku, że tunel foliowy nie połączony trwale z gruntem, nie posiadający jakichkolwiek instalacji, nie odpowiadając pojęciu budowli, nie może być uznany za tymczasowy obiekt budowlany o jakim mowa w artykule 3 punkt 5 prawa budowlanego, a zatem (…) nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę czy też dokonania zgłoszenia.
Tak więc nie każdy tunel foliowy jest obiektem budowlanym i budowlą, a w konsekwencji także tymczasowym obiektem budowlanym. Największe znaczenie ma to, jakiego rodzaju instalacje wykonane są na gruncie pod tunelem i czy jest to budowla sezonowa. Nie musimy zgłaszać czy uzyskiwać pozwolenia na budowę tunelu foliowego, który nie jest trwale połączony z gruntem, nie ma ogrzewania ani sztucznego światła, a rośliny są sadzone bezpośrednio do gruntu. Stawiając go na terenie rodzinnych ogródków działkowych pamiętajmy jednak o wewnętrznych regulaminach, które zazwyczaj stanowią, że tunel foliowy nie może przekraczać 20% powierzchni całkowitej działki, nie może być wyższy niż trzy metry i musi być umiejscowiony w odległości minimum jednego metra od granicy działki.
Kiedy będzie wymagane pozwolenie na budowę tunelu foliowego?
Z inną interpretacją przepisów prawa budowlanego spotkaliśmy się w sprawie, w której powiatowy inspektor nadzoru budowlanego i wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego uznali tunel foliowy za samowolę budowlaną. W odwołaniu właściciele powoływali się na wspomniany wyżej wyrok, jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę uznając, że:
(..) obiekt będący przedmiotem niniejszego postępowania nie jest tunelem foliowym do sezonowego wykorzystania, stanowiącym zwykłe urządzenie rolnicze, o jakim mowa w powoływanym przez skarżących wyroku NSA sygn. akt II OSK 1099/05. Analiza przywołanego w skardze orzeczenia wskazuje bowiem, że dotyczyło ono pojedynczego obiektu, demontowanego w okresie zimowym. Z tego też powodu logiczna i zrozumiała, w okolicznościach faktycznych rozpatrywanej przez NSA sprawy, była argumentacja o charakterze tunelu foliowego, jako zwykłego urządzenia rolniczego. Tymczasem tunel należący do skarżących (przekrycie namiotowe pełniące funkcję szklarni) funkcjonuje nieprzerwanie od roku 2014 wraz z szeregiem licznych innych obiektów usytuowanych na działkach skarżących, opisanych w zaskarżonym postanowieniu, a będących również przedmiotem zainteresowania organów nadzoru budowlanego. Tym samym argumentacja NSA we wskazanym wyroku, z której słusznością sąd wojewódzki nie polemizuje, nie może wprost odnosić się do okoliczności rozpoznawanej sprawy.
Powyższy fragment pochodzi z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 26.02.2020 w sprawie II SA/Gd 655/19. Rzeczony tunel był szklarnią foliową metalową o rozmiarach 6×11 metrów i stał nieprzerwanie w tym samym miejscu od 6 lat. Zaznaczmy więc jeszcze raz – tylko tunel foliowy ogrodowy do sezonowego wykorzystania, rozbierany po sezonie, możemy nazwać zwykłym urządzeniem rolniczym, o jakim mowa w pierwszej części naszego artykułu. Jeśli decydujemy się na budowę szklarni, która ma stale stać w określonym miejscu, i nie wystąpimy o zgodę na jej budowę, musimy się liczyć z tym, że nadzór budowlany może domagać się rozbiórki obiektu. A zatem tunel foliowy wymaga pozwolenia na budowę, jeśli ma być obiektem stałym, pełniącym funkcję szklarni. Jako tymczasowy obiekt budowlany, a więc wymagający samego zgłoszenia, możemy traktować jedynie obiekty, które przed upływem 120 dni od rozpoczęcia budowy zostaną rozebrane lub przeniesione.
